Avrupa’dan ayrı bir ada olması dolayısıyla, İngiliz Rönesansı Avrupa’nın diğer ülkelerine göre biraz daha geç bir döneme denk gelir. İngiltere’de Rönesans 1558 tarihinde, I. Elizabeth’in tahta çıkmasıyla başlar ve 1603’te ölümüne kadar devam eder. Elizabeth Dönemi olarak adlandırılan bu dönemin en önemli özelliği, İngiliz dramının altın çağı olmasıdır. Dönemin öne çıkan ismi, tüm zamanların en büyük oyun yazarı kabul edilen William Shakespearedir. En önemli oyunları arasında Romeo ve Juliet, Hamlet, Othello ve Kral Lear yer alır.
William Shakespeare
Shakespeare ve çağdaşlarının oyunlarının ortak özellikleri şunlardır:
- Oyunlar erken bir noktadan başlar. Oyunun daha başında bütün sorun ortaya serilir. Seyirci oyunun tüm gelişimini sahnede izler. “Haberci” çok az kullanılır.
- Shakespeare ana olay dışında, birkaç farklı yan olay kurgular. Oyunun başında birbirinden farklı görünen yan olayları ayrı ve birbirinden bağımsız ele alır. Ancak oyun finale doğru ilerledikçe, birkaç yan olay aşamalı olarak oyunun çözümü için birleşmeye başlar, oyun sonunda tümü birleşir. Temel yapısı kısa sahnelerdir. Yan olaylar ana olayı etkiler.
- Shakespeare oyunu çok sayıda ve çeşitli tarzlar barındırır. Oyunun tarzı ciddi olandan komiğe sık sık değişir. Kahkaha ve gözyaşları birbirine karışmıştır ya da gerilimli aşk sahnesi ve kavga bir aradadır.
- Shakespeare oyunlarında aksiyon, zaman ve mekân özgürce değişir. Olayları özgür şekilde zamana ve mekâna yayar. Oyunda yer ve mekân hızlı sıçramalarla değişir. Shakespeare genellikle çok sayıda karakter kullanır. Ortalama 30 karakter kullanır. Bu karakterlerin çoğu sıra dışıdır. Tek bir oyun krallardan, mezarcılara; soytarılardan, zenginlere; köylülerden yaşlılara kadar pek çok renkli karakterle bezelidir.
- Oyunlarda kullanılan dil son derece değişken ve çeşitlidir. Aynı oyunda olağanüstü şiirsel dilden ağdalı konuşmalara, argo kullanımından, özdeyişlere, sokak diline kadar çok zengin bir dil kullanarak oyunlarının dramatik eylemini zenginleştirmeye çalışır.
Tiyatro Mimarisi
1580’li yıllara kadar Londra’da iki farklı tiyatro binası vardır. Bunlardan ilki, açık hava veya halk için yapılmış Halk Tiyatrosu, diğeri ise bir çatısı olan, kapalı mekânda daha çok soylular için yapılmış özel tiyatrodur.
Halk tiyatroları dönemin en önemli oyun yerleridir. Shakespeare dönemindeki halk tiyatrosunda dekor yoktu. Hızla ve sıkça değişen karmaşık sahneler dekor kullanımını zorlaştırıyordu. Dekor olmadığı için kostüm ve aksesuar kullanımı ön plandaydı. Zengin, renkli, göze hoş gelen kumaşlar kullanılırdı.
Özel tiyatroların mimarisi hakkında pek fazla bilgi yoktur. Gösteriler daha çok malikâneler, saraylar, belediye binalarında sahnelenirdi. Onun için halk tiyatrosuna göre çok daha küçüktü. Bu nedenle özel tiyatroya giriş daha pahalıydı.
Oyuncular ve Oyunculuk
Oyuncular veya oyuncu toplulukları sarayın veya saraylıların himayesinde çalışırdı. Kraliyet topluluklarında oyuncular pay sahibi olabiliyordu. Saray himayesine rağmen oyuncular asıl gelirleri için halka güveniyordu. Topluluklardaki pay sahipleri aynı zamanda oyunlardaki ana rolleri oynuyordu. Diğer küçük rolleri ise kiralanan oyuncular oynuyordu. Yetişkin oyuncuların yanına yetiştirilmek üzere dört veya altı tane oğlan çocuğu çırak olarak alınırdı. Kadın rolleri erkeler tarafından oynanırdı. Bir varsayıma göre tüm kadın rolleri bu oğlan çocukları tarafından icra edilirdi.