Antisosyal Kişilik Bozukluğu kişilik bozuklukları kategorisinin belki de en yanlış anlaşılanlarındandır. Antisosyal dediğimiz zaman Türkçe’de sosyal olmayan, çekingen olarak bilinen asosyal ile karıştırılmaktadır. Fakat antisosyal kişilik bozukluğu insanların tahminin aksine bambaşka bir grup. Kişilik bozuklukları içinde belki de en çok şaşıracağınız tür bu olacaktır.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedir?
Başkalarının haklarını hiçe sayan ve başkalarının haklarına saldırma onları gasp etme gibi birçok davranışları ile toplumsal kurallara ve yasalara ters düşen ve suç teşkil edebilecek hareketlerde bulunan bireyler antisosyal kişilik bozukluğu kategorisinde değerlendirilir. Aile içinde, sosyal çevrede ya da toplum içinde olumsuz, uyumsuz davranışlar sergilerler.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Özellikleri ve Belirtileri
- Toplumsal normlara uygun davranışlarda bulunamama,
- Başkalarının kişisel hak ve özgürlüklerini hiçe sayma,
- Hilekarlık, şiddete meyilli davranışlar, hırsızlık, madde kullanımı gibi olumsuz performans sergileme durumu vardır.
- Toplumun geneline bakıldığında kadınlarda %1-1.5 arası görülürken bu oran erkeklerde %3 ile %7 arasındadır.
- Genelde 15 yaşından önce başlayarak ömür boyu devam eder.
- DEHB veya davranım bozukluğu var ise bu antisosyal kişilik bozukluğuna olan yatkınlığı arttırmaktadır.
- Genetik faktörlerden ya da düşük sosyoekonomik düzey çocuklarda görülür. Bölünmüş aile ortamı da antisosyal yatkınlığın ortaya çıkmasında oldukça etkilidir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tanı Kriterleri DSM 5
TANI KRİTERLERİ (DSM-V)
Aşağıdakilerden en az üçü ile belirli, 15 yaşından itibaren süregelen, başkalarının hakkını umursamayan ve çiğneyen yaygın bir örüntü:
1-Tutuklanmasına yol açan eylemlerde bulunma, yasal sorumlulukları yerine getirmeme
2-Sık yalan söyleme, takma ad kullanma, başkalarını dolandırma
3-Dürtüsellik ya da geleceğini tasarlamama
4-Sinirlilik, saldırganlık, başkalarının hakkına el uzatma
5-Kendinin ve başkalarının güvenliğini önemsememe
6-Sürekli bir işinin olmaması, parasal yükümlülüklerini yerine getirmeme
7-Kötü davranışları sonucunda pişmanlık duymama
B-Kişi en az 18 yaşındadır.
C-15 yaşından önce davranım bozukluğu olduğuna dair kanıtlar vardır.
D-Toplumdışı davranışlar yalnızca şizofreni ya da ikiuçlu bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmamıştır.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu olan bireylerde suç işleme potansiyeli yüksektir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Antisosyal KB. çok zor gibi gözükse de tedavi edilebilmektedir. Fakat kişinin içinde bulunduğu zaman, ortam, imkanlar gibi faktörler bu tedavi planında büyük öneme sahiptir. Antisosyal kişilik bozukluğu tedavisinde bazı psikoterapi türlerinden yararlanılsa da günümüzde artık kişisel alanlarımız oldukça daraldığı için bir tehlike durumu ile karşı karşıya kalmamak adına başlangıçta ilaç tedavisi tercih edilmektedir. Kişinin öfke düzeyine, empati yoksunluğunun sınırına göre farklı ilaç grupları verilse de genel olarak fluoksetin, essitalopram veya duloksetin tercih edilebilir. Bazı durumlarda ise impulsif öfke sergileyenler, Depakote veya lamotrijin, lityum, divalproeks gibi duygudurum dengeleyicileri verildiğinde iyileşebilirler. Fakat burda vermiş olduğumuz bilgiler tamamı ile bilgilendirme amaçlıdır. Her zaman tavsiye ettiğimiz gibi bu yazımızda da tavsiye edelim; eğer antisosyal kişilik bozukluğu gibi bir durumdan şüpheleniyorsanız muhakkak bir ruh sağlığı uzmanına görünün.
Yazar Hakkında
