Şizoid kişilik bozukluğu kelime kökeni olarak şizofreni ile sıklıkla karıştırılır diye bir önceki yazımızda söylemiştik. Aynı uyarıyı Şizotipal kişilik bozukluğu için de yapmak mecburiyetindeyiz. Şizotipal de kelime olarak şizoid ve şizofreni ile sıklıkla karıştırılmaktadır. Bu yazımızda şizotipal kişilik bozukluğunun genel özelliklerinden ve tanı kriterlerinden bahsedeceğiz.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Genel özelliklerine değinmek gerekirse şizotipal kişilik bozukluğuna sahip insanlar;
- Yakın ilişkilerde problem yaşarlar, her şey iyi giderken aniden rahatsızlık duyup uzaklaşabilirler.
- Yakın ilişki kurma konusundaki becerileri zarar görmüş, bozulmuş durumdadır.
- Alışılmamış davranışlarda bulunurlar.
- Büyüsel düşünceleri vardır.
- Erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür.
- Şizofrenik yakını olanlarda görülme ihtimali olmayanlara göre daha yüksektir.
- Şizotipal kişiler aşırı kuşkucudur.
- Kuşkucu tavırları ilerleyen zamanlarda yanına paranoid düşünceleri de alır.
- Güven duyguları eksiktir. Sadece en yakınlarına ( anne – baba, edinebilmişler ise eş, var ise çocuklarına karşı) kısmen güven duyarlar.
- Güven problemleri ve kuşkuculukları yeni ilişkiler kurmada ya da aniden ilişkilerindeki bozulmada en temek etkendir.
- Kuşkuculuk, şizotipal kişilik bozukluğunun ilerleyen zamanlarında yüksek boyutlara ulaşır ve bu seviyede kendisini sabitler. Şizotipal kişilik bozukluğu olan kişi insanların kendisi hakkında sürekli olarak kötü şeyler düşündüğünü düşünür. Tüm insanlar (bazı zamanlarda en yakınları hariç) ona kötülük yapmak için ellerinden geleni yapıyor gibi davranırlar.
Şizotipal Kişilik Bozukluğuna sahip bireyler kuşkucudurlar. Kendilerine zarar verebilecek insanlar olduğunu düşünürler…
Şizotipal Kişilik Bozuklukları Tanı Kriterleri DSM 5
DSM 5 e göre aşağıdaki maddelerden en az beş tanesinin olması gerekir. Bu beş madde haricinde genel olarak yaşamlarında ilişki problemi yaşama (ilişkiden aniden rahatsız olma gibi), toplumsal ya da ikili ilişkileri kurmada-başlatmada zorluk yaşama hatta kuramama, sıradışı-alışılmamış davranışlar sergileme ve bunlarda ısrarcı olma ve düşünsel ve algısal mekanizmalarda çarpıtma davranışları genel hatları ile görülür.
TANI KRİTERLERİ
1- Alınma düşünceleri
2-Davranışları etkileyen alışılagelmişin dışında inançlar ya da büyüsel düşünme vardır.
3- Olağandışı algısal yaşantı, bedensel yanılsamalar yaşanır.
4- Olağana aykırı düşünce ya da konuşma durumu gözlenir.
5- Kuşkuculuk ya da kuşkucu düşünceler vardır.
6-Uygunsuz ya da kısıtlı duygulanım görülür.
7- Sıra dışı davranış ya da görünüm hali vardır.
8- Birinci derece akrabalarının dışında yakın arkadaşlarının olmaması.
9- Yakınlaşmayla azalmayan toplumsal kaygıya kuşkucu korkular eşlik eder.
Yalnızca şizofreni, iki uçlu bir bozukluk, psikoz özellikleri gösteren depresyon bozukluğu ya da otizm açılımı kapsamında bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmaz ve başka bir sağlık durumunun fizyolojik etkilerine bağlanamaz.
Şizotipal Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Bu bozukluğun tedavisi psikiyatri doktorları tarafından yapılır. Uzman doktor tedavi planını belirler ve uygulamaya geçirir. Eğer tedavi olumlu ilerlerse ilerleyen zamanlarda uzman hekimin tavsiyesi ile psikolog eşliğinde psikoterapi seansları yapılabilir.
Yazar Hakkında
