Şizoid Kişilik Bozukluğu

 

Şizoid kişilik bozukluğu toplumda isim benzerliği yüzünden şizofreni ile en çok karıştırılan bozukluklardandır. Baştan belirtmekte fayda olduğunu düşünerek söyleyelim ki şizoid kişilik bozukluğu ile şizofreni birbirinden farklı şeylerdir. Şizoidlerde genel olarak görülen özelliklerin başlıcaları şöyledir;

• Yakın ilişkilerden kaçınırlar.
• İçe dönüktürler.
• Duygularını ifade etmekte zorluk yaşarlar.
• Toplumun geneline bakıldığında görülme sıklığı %6.5 ile %8.5 arasındadır.
• Erkeklerde görülme oranı kadınlara oranla ortalama iki kat daha yüksektir.
• Şizofrenik bir yakını olanda görülme riski şizofrenik bir yakını olmayana göre daha yüksektir.
• Etiyolojik açıdan bakıldığında genetik yatkınlık ve çocukluk dönemi ailesel sorunlar oldukça etkilidir.

Şizoid Kişilik Bozukluğu DSM 5

Tanı Kriterleri (DSM-5)

A- Aşağıdakilerden en az dördü ile belirli, erken erişkinlikte başlayan ve değişik bağlamlarda ortaya çıkan, toplumsal ilişkilerden kopma ve kişiler arası ortamlarda duygularını kısıtlı gösterme, yaygın örüntüsü;

1- Ailenin bir üyesi olmak da dahil yakın ilişkilere girmek istemez ve yakın ilişkilerden hoşlanmaz.

2- Genellikle tek başına etkinlikte bulunmayı yeğler.

3-Cinsel yakınlaşmaya çok az ilgi duyar.

4-Çok az etkinlikten zevk alır.

5-Birinci derece akrabaları dışında yakın arkadaşları ve sırdaşları yoktur.

6- Başkalarının övgülerine ya da yergilerine aldırmaz.

7-Duygusal olarak soğuktur, kopuktur, tekdüze duygulanımı vardır.

 

B- Yalnızca şizofreni, ikiuçlu bir bozukluk, psikoz özellikleri gösteren depresyon bozukluğu ya da otizm açılımı kapsamında bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmaz ve başka bir sağlık durumunun fizyolojik etkilerine bağlanamaz.

Şizoid Kişilik Bozukluğu Semptomları

Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireylerde sosyal geri çekilme görülür demekten ziyade onların hayatları sosyal geri çekilmedir demek çok daha doğru olur. Yalnızlık, şizoidlerin hayatları için en anlamlı tarif olabilir. Çünkü bir şizoid yalnız kalmak zorunda olduğu için yalnız değil, yalnızlığı tercih ettiği için yalnızdır. Buradaki sosyal geri çekilme kavramını doğru analiz etmek çok önemlidir. Şizoidler bir şeyden çekindikleri için o şeye yanaşmazlar algısı çok yanlıştır diyebiliriz. Şizoidlerin bir şeylerden uzak durması ve kendilerini o şeyden uzak tutmak istemelerinin asıl sebebi o şeye ilgi duymayışlarıdır. Evet, bu aslında çok doğru bir tasvirdir. “İlgi duymamak” yani apati, Şizoid kişilik bozukluğu ile alakalı en önemli kavramlardandır. Şizoidler içe dönüktür. Kendi iç dünyalarının sınırları içinde dolaşmak onlar için daha güvenli bir bölgedir. İçe dönük bir yaşamları olduğu için yaratıcılıkları sanılanın aksine gelişmiştir. Fakat ilgilerini çeken konuları bulmak çok zaman alabilir. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireyler genellikle arkadaş edinmezler. Çok fazla arkadaşları yoktur çünkü insanlarla yakın temastan uzak dururlar. bir – iki arkadaştan fazlasını edinmek istemezler. İçe dönük, ,ilgisiz  ve yalnız kalmak en temel özellikleri olan kişilerle arkadaş olmak için ekstra çaba sarf etmeyeceğinizi düşünürsek şizoidlerin çok fazla arkadaş sahibi olmamasına şaşırmamalıyız.