Pavlov’un köpeklerini bilmeyen yoktur. Şu zil sesini duyunca salya salgılayan ve bize klasik koşullanmayı öğreten o kuçu kuçuları yani. Peki Pavlov’un kullandığı köpeğin cinsi neydi? Eğitimi kolay olan Alman Çoban köpekleri mi? Yoksa şu küçük ve idaresi kolay Chihuahualardan mıydı? Dalmaçyalı mıydı acaba?
Biraz araştırınca, Pavlov’un araştırmalarında kullandığı köpeklerin cinsine pek de takılmadığı görülüyor. Yani öyle özel bir cins köpek aramamış aslında ve her cinsten köpek kullanmış. Hatta çoğu öyle cins köpek de değil, genelde kırma denebilecek köpekler.
Cold Spring Harbor Laboratuvarı’ndan bir araştırmacı olan Tim Tully’nin Current Biology dergisinde yayınlanan makalesinde, Ivan Pavlov’un köpeklerinin adını niçin araştırdığını şöyle anlatıyor:
On bir sene önce, Pavlov’un köpeklerinin adını öğrenmek için Rusya’ya seyahat edip bilimsel bir misyon edindim. Amacım, Drozofila’lardaki hafıza değişkenlerine köpeklerini adını vermekti. Ancak o zaman bu asil ruhlu hedefin önünde iki büyük engel bulunuyordu. Öncelikle, elimde çok fazla hafıza değişkeni yoktu ve Pavlov’un köpeklerinden sadece birinin adını öğrenebilmiştim: Bierka. Misyonum, tamamen değiştirmekti. Bu yüzden, 1992 yılının Bahar aylarında, St. Petersburg şehrinde küçük bir köyde olan Koltushi’deki Pavlov Enstitüsü’ne gitmeye karar verdim. Böylece, Pavlov’un en son çalıştığı yeri iyice araştırmış olacaktım. Köpeklerin kimliğini bulma çabalarım başarısızlıkla sonuçlandı ve isimlerinin sonsuza dek anonim kalacağını kabul etmeye hazırdım. Tam bu sırada, o gösterişsiz müzedeki yalnız bir kadın, ilgisiz bir şekilde Pavlov’un köpeklerinden 40 tanesinin fotoğrafını uzattı bana. İsimleri ve her şey vardı!
Pavlov’un Köpeğinin Adı Neydi?
Peki, Pavlov’un bu araştırmalarında kullandığı köpeklerin adı neydi? Hatta neye benziyorlardı?
Yine Tim Tully’nin CSHL’de kendi sayfasında paylaştığı bu fotoğrafları da sizinle paylaşmak bize düşüyor.
Avgust
Diana
Ikar
Krasavietz
Milkah
Norka
Postrel
Rodgai
Ruslan
Tungus
Umnitza
Pavlov’un Köpekleri Neden Bu Kadar Önemli?
Tabii bununla beraber, bir sürü köpeğin salyasının neden bu kadar önemli olduğunu da merak ediyor olabilirsiniz. Bu noktada, Pavlov’un aslında yapmaya çalıştığı şeyi açıklaya çalışmak faydalı olacaktır.
Öyle ki, Pavlov hayvanların (ve insanların) özel bir uyarana karşı ne şekilde reaksiyon göstereceklerine yönelik eğitilebileceği fikri ve teorisi bunu ortaya attığı ilk dönemde dahi büyük ilgiyle karşılanmıştır. Bununla beraber, insan davranışı için yeni ve daha nesnel bir yöntem geliştirmeyi amaçlamıştır.
Bugün Pavlovcu koşullanma olarak bilinen yöntem, özellikle fobilere karşı terapilerde kullanılmaktadır. Koşullu öğrenmenin önemli ilkelerinden biri, koşullu bir reaksiyonun (köpekler için salya üretmek) koşullanılan uyaranın (zil) tekrar tekrar koşullanılmayan uyaran olmaksızın (yemek) gösterildiği durumda yoğunluğunun azalmasıdır. Bu süreç, sönümleme olarak bilinmektedir.
Kaynaklar:
- Rose Eveleth, What Kind of Dog Was Pavlov’s Dog?, SmithsonianMag
- Tim Tully, Pavlov’s Dogs, Current Biology
- William Halmeck, What was Pavlov’s dog named?, Quora
Yazar Hakkında
