Ockhamlı William, Skolastik felsefenin son döneminin en önemli düşünürüdür. Nominalizmin kurucusu ve başlıca temsilcisidir. Adcılık (nominalizm), tümel kavramların zihin dışında bir gerçekliği olamayacağım ve sadece birer isimden ibaret olduğunu savunan görüştür. Ockhamlı William’a göre, bütün gerçek nesnelerden kurulmuştur. Tümel kavramlar yapma şeylerdir. Birbirlerine benzeyen şeylere, bu benzerlik yüzünden bizim bağladığımız genel anlamların işaretleridir. Ockhamlı William için ancak “birey”in gerçekliği vardır, dolayısıyla duyular ve deneyim her türlü bilginin temelidir. Tanrı’yla, gerçeği aşan dünyayla ilgili bütün bilgilerimiz sadece inanç önermeleridir. Bunlar ne kanıtlanabilir ne de kanıtlamada ilke olarak kullanılabilir. Böylece inançla bilgi araşma doldurulmaz bir ayrılık konmuş olur.
Ahlâkla irade sorunlarında Ockhamlı William, volontaristtir. İradecilik (volontarizm) iradenin akıl karşısında önceliğini, üstünlüğünü ileri süren görüştür. Ona göre, bütün ahlâk kurallarının temeli, Tanrı’nın özgür iradesidir.
Skolâstik felsefenin yapmak istediğiyle, yapabildiğinin hesabını çıkarmak istersek, şunu söyleyebiliriz: Skolâstik felsefe inançla bilgiydi uzlaştırmak amacıyla işe başlamıştır. Ancak, tasarladığını gerçekleştirememiştir. Yüzyıllar boyunca süren uğraşmalarının sonucu, bilgi ve inanç alanlarının birleşmesi değil, büsbütün ayrılması olmuştur.
Kaynak: Emine Yamanlar, Felsefe Tarihi, Ders Kitapları Anonim Şirketi, 2000
Yazar Hakkında
