Kişilik Nedir ? Nasıl Oluşur ?

Kişilik Nedir ? Nasıl Oluşur ? 1
Sevgi Paylaşmaktır :)

Kişilik hakkında çeşitli tanımlamalar olsa da bunlardan kabul gören bazılarında kişiliğimiz şöyle tanımlanmakta;

Kişilik bireyin iç ve dış çevresiyle kurduğu, o’nu diğer bireylerden ayırt edici, tutarlı ve yapılaşmış ilişki biçimidir.”(Cüceloğlu,2009)”

Ruhbiliminde ise kişiliğin tanımı için genel olarak şu tanım kullanılır; “Kişinin, işler durumdaki bedensel ve ruhsal özelliklerinin kendine özgü olan, az çok belirgin bütünlüğü.”

Felsefe ise kişiliğe daha can alıcı bir noktadan yanaşarak şu tanımı yapar; “Kişinin özünü oluşturan, kuran, kişiyi kişi yapan özellik.”

 

Kişilik Psikolojisi

Kişilik, psikoloji biliminin en önemli yapı taşları arasında yerini her zaman almıştır. Bugüne kadar birçok psikolog kişiliğin farklı yönlerini keşfetmekle uğraşmış ve çalışmalarını bunun üstüne yoğunlaştırmıştır. Peki Kişilik Psikolojisi ana hatları ile neler ile ilgilenir?

Kişilik Psikolojisi, kişiliğin yapılanmasını etkileyen değişkenleri genetik, biyolojik, kültürel boyutlar gibi çeşitli boyutlarda inceler.

Yani kısaca özetlemek gerekirse Kişilik Psikolojisi insanların kendine özgü davranış, düşünce ve duygu biçimleriyle ilgilenir.

Kişiliği Oluşturan Ögeler

Kişiliğin tanımını yaptıktan sonra biraz da kişiliği oluşturan ögelerden bahsetmek lazım. Kişilik kendi başına bir anda oluşan bir şey olmadığı için, kişiliği oluşturan ögeleri de kişilikten ayırmamız pek mümkün değildir.

  • Kalıtımsal faktörler, yani göz rengi, ten rengi, boy uzunluğu gibi…
  • Kültürel faktörler
  • Aile faktörü
  • Çevre faktörü yani içine sosyal yapıyı dahil edebileceğimiz her türlü faktör kişiliği oluşturan ögelerin başında gelir.

Tarih boyunca psikologlar kişilik hakkında bu bilgiler ışığında yığılımlı bir şekilde ilerleyerek kişilik hakkında ortak görüşler elde etmişlerdir. Fakat her psikolog kişiliğe bu bilgiler doğrultusunda farklı bir noktadan bakmıştır. Örnek vermek gerekirse;

Psikanalitik Yaklaşımı benimseyen psikologlar kişiliğin yapılanmasından sonra insan davranışındaki önemli farklılıklardan bilinçaltının sorumlu olduğunu söyler.

Bilişsel Yaklaşım ile kişiliğe bakan psikologlar ise insan davranışındaki farklılıkların bilgiyi işleme yöntemlerindeki farklılıklardan oluştuğunu söyler.

İnsancıl Yaklaşım ise insan davranışındaki farklılığı açıklarken kişisel sorumluluğun ve kendini onaylama duygusunun kişisel farklılıkların temel nedeni olduğunu söyler.

Kişilik ile İlişkili Kavramlar

  • Karakter: İnsanın, içinde yaşadığı çevrede geçerli olan değer yargılarını ve ahlak kurallarını kullanış biçimidir. Örnek vermek gerekirse ikiyüzlü olmak, dürüst olmak, nankör olmak  gibi.Kişilik Nedir ? Nasıl Oluşur ? 2
  • Mizaç: Bireyin duygusal denge durumunu ifade eden özelliklerin tümüdür. Halk arasında “HUY” olarak da bilinir. Mesela neşeli, soğukkanlı ya da kızgın. Kızgın bir kişilik yapısı bizim mizacımız ile alakalıdır.
  • Yetenek: Bireylerin davranışlarını düzenlemede yararlandıkları zihinsel ve bedensel kapasiteleridir.

Yorum Bırak

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir