Kişilik bozuklukları için kısaca bir tanım yapmak gerekirse; genel olarak kişinin yaşadığı toplum içindeki normlardan anormal derecede saptığı ve bu durumu sürekli hale getirmesi durumudur. Kalıcı ve kısa süreli olmayan bu durumun başlangıcı olarak ergenlik ya da yetişkinliğin ilk yılları ele alınır. Kişilik bozuklukları ayrı bir kategoridir, başka bir psikolojik rahatsızlığın görünümü ya da sonucu değildir. Bir maddenin veya sağlık sorununun fizyolojik etkilerinden bağımsız olarak gelişir ve bunlardan bağımsızdır. Fakat bir tıbbi soruna ya da bir psikolojik soruna sebep olabilir. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür, eğitimsiz kişilerde görülme oranı da daha yüksektir.
Kişilik Bozukluğundan Şüphelenilecek Durumlar
- Arkadaş edinmeye olan endişe.
- Ani oluşabilen ve engellenemeyen öfke patlamaları.
- Dikkat çekme ihtiyacına bağlı olarak yapılan davranışlar.
- Süreğen aldatılmışlık hissi.
- Duyguları için dünyayı suçlama durumu.
Kişilik Bozukluklarının Kümelendirilmesi
DSM, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı‘nın kısaltılmış halidir. Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından yayınlanan DSM, ruhsal bozuklukların tanısı için açıklamalar, semptomlar ve diğer ölçütleri içerir. Kaynak: DSM Nedir ve Nasıl Kullanılır?
DSM ‘in en güncel hali 18 Mayıs 2013 tarihide yayımlanan DSM-5’tir. DSM-5 ‘in içinde bulunan kişilik bozuklukları kategorisi 3 kümede toplanmıştır.
A Kümesi
- Paranoid Kişilik Bozukluğu
- Şizoid Kişilik Bozukluğu
- Şizotipal Kişilik Bozukluğu
B Kümesi
- Antisosyal Kişilik Bozukluğu
- Borderline (sınırda) Kişilik Bozukluğu
- Narsistik Kişilik Bozukluğu
- Histriyonik Kişilik Bozukluğu
C Kümesi
- Çekingen Kişilik Bozukluğu
- Bağımlı Kişilik Bozukluğu
- Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB)
DSM-5 Bu üç grubu tanılandırıp sınıflandırmıştır. Türkiye’de ki ruh sağlığı uzmanlarının çoğunluğu DSM-5 ‘ten yararlansalar da azımsanmayacak miktarda uzman da diğer bir tanı kitabı olan ICD-10 ‘dan yararlanmaktadır. Fakat ruh sağlığı uzmanlarının özellikle de psikologların DSM-5 ile çalışmaya daha yatkın olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Kişilik Bozuklukları Özellikleri
Kişilik bozukluklarında belli yerleşik düşünce ve davranış tipleri vardır. Bunları bir fotoğraf yardımı ile sizlerle paylaşalım;
Kişilik Bozuklukları düşünce tipleri
Kişilik Bozuklukları ile İlgili Akademik Makale
Bu konuda özel ilgisi olan okurlarımız için Türkiye’de yaptığı çalışmalarla çokça tanınan saygıdeğer hocamız Dr. Doğan Şahin’in kendi blogunda paylaşmış olduğu bir makaleyi sizlerle paylaşmak istiyoruz. Makaleye ulaşmak için lütfen buraya tıklayınız.
Yazar Hakkında
